fbpx
维基百科

原始突厥语

原始突厥语是通过语言构拟构建的突厥语系的共同祖先,由原始突厥族分化为现代的不同突厥语民族之前使用。原始突厥语分裂为乌古尔语支(西部)和共通突厥语(东部)两支。一种假说假定原始突厥语在2,500年前的东亚使用。[1]

原始突厥语
重建自突厥语系
區域可能是蒙古
時代约公元前500年
重建之祖語

突厥语的最早记录是7世纪古突厥汗国上的鄂尔浑碑铭古代突厥语,已经展示了一些东部共同突厥语的特征。原始突厥语构拟必然主要基于西部共通突厥语的早期材料的比较,如乌古斯语支钦察语和西部的乌古尔标准语(保加尔语楚瓦什语可萨语)。因为非远东语言的这些早期证据更加稀缺,原始突厥语的构拟仍取决于古突厥的远东古突厥语。

音系

辅音

辅音系统有塞音(强辅音和弱辅音)的对立:k, p, t vs. g, b, d。也有塞擦音č;至少一个擦音 s响音m, n, ń, ŋ, r, ŕ, l, ĺ和一整套鼻音

ń, ĺ, ŕ记的音指颚化音,支持阿尔泰语系的学者认为其直接继承自原始阿尔泰语。最后两个可被拟作为乌古尔语支/r, l/的解释, 共通突厥语则是*z, *š。因此乌古尔语有时称作Lir-Turkic,共通突厥语则是Shaz-Turkic

但一个替代理论认为共通突厥语更接近原始的形态,将原始突厥语重构为*z和*š。基于同言线分析的语言年代学构拟指向公元前56年~公元48年左右的r/z分流。按A. V. Dybo的解释,这也许可以和下面这段话相联系:

历史背景可以见于匈人分裂为北匈奴和南匈奴的历史:如上面所说北匈奴的第一次分裂和向西迁移发生在公元前56年...于公元48年(东部)匈奴进一步分裂为南北两支。[2]

Dybo认为在那一时期,北匈奴稳定地自蒙古西部经新疆维吾尔自治区南部进入北疆,最终5世纪为止迁徙到哈萨克斯坦七河地区[2]

唇音 齿音
齿龈音
硬颚音 软腭音 声门音
塞音
塞擦音
*p *t *⟨č⟩ t͡ʃ *k
*b *d *g
擦音 *s *h
鼻音 *m *n *⟨ń⟩ nʲ
流音 边音 *l *⟨ĺ⟩ lʲ
R音 *r *⟨ŕ⟩ rʲ
半元音 *j

元音

如其后裔,原始突厥语展现出元音和谐, 区分e, i, o, uvs.ë, ï, ö, ü besides a, as well as two vowel quantities.

展唇 圆唇 展唇 圆唇
*i, *iː /i/ *ü, *üː /y/ *ï, *ïː /ɨ/ *u, *uː /u/
*e, *eː /ɛ/ *ö, *öː /ø/~/œ/ *ë, *ëː /ə/ *o, *oː /o/
*a, *aː /ä/

词汇

代词

原始突厥语 土耳其语 阿塞拜疆语 土库曼语 哈萨克语 楚瓦什语 喀喇汗国语 乌兹别克语 巴什基尔语 吉尔吉斯语
*ben ben, ban- mən men men, ma- e-pĕ, man- men, man- men min men
*sen sen, san- sən sen sen, sa-, siz e-sĕ, sĕn- sen, san- sen, siz hin sen, siz
*an-, *o-l on-, o on-, o ol on-, o-l un-, văl an-, ol u ul al
我们 *biŕ biz biz biz biz pir- biz biz beð biz
你们 *siŕ siz siz siz sender, sizder sir- siz sizlar heð siler, sizder
他们 *o-lar on-lar onlar olar olar vĕsen- olar ular ular alar

数词

原始突厥语 土耳其语 阿塞拜疆语 土库曼语 楚瓦什语 喀喇汗国语 哈萨克语 乌兹别克语 巴什基尔语 吉尔吉斯语 雅库特语
1 *bīr bir bir bir pĕr bīr bir bir ber bir biir
2 *ẹki iki iki iki ikĕ ikkī eki ikki ike eki ikki
3 *üč üç üç üç viśĕ üč üsh uch ös üč üs
4 *dȫrt dört dörd dört tăvată tȫrt tört to'rt dürt tört tüört
5 *bēĺ(k) beş beş bäş pilĕk bḗš bes besh biş beş bies
6 *altï altı altı alty ultă altï̄ altı olti altı altı alta
7 *yẹti yedi yeddi ýedi śičĕ yétī zheti yetti yete jeti sette
8 *sekiŕ sekiz səkkiz sekiz sakăr sekiz segiz sakkiz higeð segiz aаğıs
9 *tokuŕ dokuz doqquz dokuz tăhăr tokūz toğız to'qqiz tuğıð toguz toğus
10 *ōn on on on vună ōn on o'n un on uon
20 *yẹgirmi yirmi iyirmi ýigrimi śirĕm yegirmī zhıyırma yigirma yegerme jıyırma süürbe
30 *otuŕ otuz otuz otuz văḍăr ottuz otız o'ttiz utıð otuz otut
40 *kïrk kırk qırx kyrk hĕrĕh kïrk qırıq qirq qırq kırk -
50 *ellig elli əlli elli allă ellig eliw ellik ille elüü -
60 *altmïĺ altmış altmış altmyş utmăl altmïš alpıs oltmish altmış altımış -
70 *yẹtmiĺ yetmiş yetmiş ýetmiş śitmĕl yetmiš zhetpis yetmish yetmeş jetimiş -
80 *sekiŕ ōn seksen səksən segsen sakărvun seksȫn seksen sakson hikhän seksen ağıs uon
90 *dokuŕ ōn doksan doxsan dogsan tăhărvun toksōn toqsan to'qson tuqhan tokson toğus uon
100 *yǖŕ yüz yüz ýüz śĕr yǖz zhüz yuz yöð jüz süüs
1000 *bïŋ bin min müň pin miŋ mıŋ ming meŋ miñ muŋ

参考

  1. ^ Janhunen, Juha. Personal pronouns in Core Altaic. Martine Irma Robbeets; Hubert Cuyckens (编). Shared Grammaticalization: With special focus on the Transeurasian languages. 2013: 223. ISBN 9789027205995. 
  2. ^ 2.0 2.1 Dybo, A. V. (PDF). Moscow. 2007: 770 [2021-03-18]. (原始内容 (PDF)存档于2005-03-11) (俄语). 

参见

  • Antonov, Anton; Jacques, Guillaume. Turkic kümüš 'silver' and the lambdaism vs. sigmatism debate. Turkic Languages. 2012, 15 (2): 151–170 [2021-03-18]. (原始内容于2022-01-16). 
  • Décsy, Gyula. The Turkic Protolanguage: A computational reconstruction. 1998. 
  • Vajda, Edward J. Review of Décsy (1998). Language. 2000, 76 (2): 473–474. 
  • Clauson, Gerard. Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish . Oxford: Clarendon Press. 1972. 
  • Grønbech, Vilhelm. Preliminary Studies in Turkic Historical Phonology (Uralic & Altaic). Curzon: Routledge. 1997. ISBN 0-7007-0935-5. 
  • Róna-Tas, András. The reconstruction of Proto-Turkic and the genetic question. Johanson, Lars; Csató, Éva (编). The Turkic Languages. London: Taylor & Francis. 1998: 67–80. ISBN 0-415-08200-5. 

外部链接

  • ""Wheels and Carts of the Ancient Turks in a Linguistic View". Karadeniz Araştırmaları. XVII/65: 167-176

原始突厥语, 是通过语言构拟构建的突厥语系的共同祖先, 由原始突厥族分化为现代的不同突厥语民族之前使用, 分裂为乌古尔语支, 西部, 和共通突厥语, 东部, 两支, 一种假说假定在2, 500年前的东亚使用, 重建自突厥语系區域可能是蒙古時代约公元前500年重建之祖語原始阿尔泰语, 突厥语的最早记录是7世纪古突厥汗国上的鄂尔浑碑铭古代突厥语, 已经展示了一些东部共同突厥语的特征, 构拟必然主要基于西部共通突厥语的早期材料的比较, 如乌古斯语支和钦察语和西部的乌古尔标准语, 保加尔语, 楚瓦什语, 可萨语, 因为非远. 原始突厥语是通过语言构拟构建的突厥语系的共同祖先 由原始突厥族分化为现代的不同突厥语民族之前使用 原始突厥语分裂为乌古尔语支 西部 和共通突厥语 东部 两支 一种假说假定原始突厥语在2 500年前的东亚使用 1 原始突厥语重建自突厥语系區域可能是蒙古時代约公元前500年重建之祖語原始阿尔泰语 突厥语的最早记录是7世纪古突厥汗国上的鄂尔浑碑铭古代突厥语 已经展示了一些东部共同突厥语的特征 原始突厥语构拟必然主要基于西部共通突厥语的早期材料的比较 如乌古斯语支和钦察语和西部的乌古尔标准语 保加尔语 楚瓦什语 可萨语 因为非远东语言的这些早期证据更加稀缺 原始突厥语的构拟仍取决于古突厥的远东古突厥语 目录 1 音系 1 1 辅音 1 2 元音 2 词汇 2 1 代词 2 2 数词 3 参考 4 参见 5 外部链接音系 编辑辅音 编辑 辅音系统有塞音 强辅音和弱辅音 的对立 k p t vs g b d 也有塞擦音c 至少一个擦音 s和响音m n n ŋ r ŕ l ĺ和一整套鼻音 由n ĺ ŕ记的音指颚化音 支持阿尔泰语系的学者认为其直接继承自原始阿尔泰语 最后两个可被拟作为乌古尔语支 r l 的解释 共通突厥语则是 z s 因此乌古尔语有时称作Lir Turkic 共通突厥语则是Shaz Turkic 但一个替代理论认为共通突厥语更接近原始的形态 将原始突厥语重构为 z和 s 基于同言线分析的语言年代学构拟指向公元前56年 公元48年左右的r z分流 按A V Dybo的解释 这也许可以和下面这段话相联系 历史背景可以见于匈人分裂为北匈奴和南匈奴的历史 如上面所说北匈奴的第一次分裂和向西迁移发生在公元前56年 于公元48年 东部 匈奴进一步分裂为南北两支 2 Dybo认为在那一时期 北匈奴稳定地自蒙古西部经新疆维吾尔自治区南部进入北疆 最终5世纪为止迁徙到哈萨克斯坦七河地区 2 唇音 齿音或齿龈音 硬颚音 软腭音 声门音塞音和塞擦音 强 p t c t ʃ k弱 b d g擦音 s h鼻音 m n n nʲ ŋ流音 边音 l ĺ lʲR音 r ŕ rʲ半元音 j元音 编辑 如其后裔 原始突厥语展现出元音和谐 区分e i o uvs e i o u besides a as well as two vowel quantities 前 后展唇 圆唇 展唇 圆唇高 i iː i u uː y i iː ɨ u uː u 中 e eː ɛ o oː o œ e eː e o oː o 低 a aː a 词汇 编辑代词 编辑 原始突厥语 土耳其语 阿塞拜疆语 土库曼语 哈萨克语 楚瓦什语 喀喇汗国语 乌兹别克语 巴什基尔语 吉尔吉斯语我 ben ben ban men men men ma e pĕ man men man men min men你 sen sen san sen sen sen sa siz e sĕ sĕn sen san sen siz hin sen siz他 an o l on o on o ol on o l un văl an ol u ul al我们 biŕ biz biz biz biz pir biz biz bed biz你们 siŕ siz siz siz sender sizder sir siz sizlar hed siler sizder他们 o lar on lar onlar olar olar vĕsen olar ular ular alar数词 编辑 原始突厥语 土耳其语 阿塞拜疆语 土库曼语 楚瓦什语 喀喇汗国语 哈萨克语 乌兹别克语 巴什基尔语 吉尔吉斯语 雅库特语1 bir bir bir bir pĕr bir bir bir ber bir biir2 ẹki iki iki iki ikĕ ikki eki ikki ike eki ikki3 uc uc uc uc visĕ uc ush uch os uc us4 dȫrt dort dord dort tăvată tȫrt tort to rt durt tort tuort5 beĺ k bes bes bas pilĕk bḗs bes besh bis bes bies6 alti alti alti alty ultă alti alti olti alti alti alta7 yẹti yedi yeddi yedi sicĕ yeti zheti yetti yete jeti sette8 sekiŕ sekiz sekkiz sekiz sakăr sekiz segiz sakkiz higed segiz aagis9 tokuŕ dokuz doqquz dokuz tăhăr tokuz togiz to qqiz tugid toguz togus10 ōn on on on vună ōn on o n un on uon20 yẹgirmi yirmi iyirmi yigrimi sirĕm yegirmi zhiyirma yigirma yegerme jiyirma suurbe30 otuŕ otuz otuz otuz văḍăr ottuz otiz o ttiz utid otuz otut40 kirk kirk qirx kyrk hĕrĕh kirk qiriq qirq qirq kirk 50 ellig elli elli elli allă ellig eliw ellik ille eluu 60 altmiĺ altmis altmis altmys utmăl altmis alpis oltmish altmis altimis 70 yẹtmiĺ yetmis yetmis yetmis sitmĕl yetmis zhetpis yetmish yetmes jetimis 80 sekiŕ ōn seksen seksen segsen sakărvun seksȫn seksen sakson hikhan seksen agis uon90 dokuŕ ōn doksan doxsan dogsan tăhărvun toksōn toqsan to qson tuqhan tokson togus uon100 yǖŕ yuz yuz yuz sĕr yǖz zhuz yuz yod juz suus1000 biŋ bin min mun pin miŋ miŋ ming meŋ min muŋ参考 编辑 Janhunen Juha Personal pronouns in Core Altaic Martine Irma Robbeets Hubert Cuyckens 编 Shared Grammaticalization With special focus on the Transeurasian languages 2013 223 ISBN 9789027205995 2 0 2 1 Dybo A V Chronology of Turkic languages and linguistic contacts of early Turks PDF Moscow 2007 770 2021 03 18 原始内容 PDF 存档于2005 03 11 俄语 参见 编辑Antonov Anton Jacques Guillaume Turkic kumus silver and the lambdaism vs sigmatism debate Turkic Languages 2012 15 2 151 170 2021 03 18 原始内容存档于2022 01 16 Decsy Gyula The Turkic Protolanguage A computational reconstruction 1998 Vajda Edward J Review of Decsy 1998 Language 2000 76 2 473 474 Clauson Gerard Etymological Dictionary of Pre Thirteenth Century Turkish Oxford Clarendon Press 1972 含有內容需登入查看的頁面 link Gronbech Vilhelm Preliminary Studies in Turkic Historical Phonology Uralic amp Altaic Curzon Routledge 1997 ISBN 0 7007 0935 5 Rona Tas Andras The reconstruction of Proto Turkic and the genetic question Johanson Lars Csato Eva 编 The Turkic Languages London Taylor amp Francis 1998 67 80 ISBN 0 415 08200 5 外部链接 编辑 Wheels and Carts of the Ancient Turks in a Linguistic View Karadeniz Arastirmalari XVII 65 167 176 取自 https zh wikipedia org w index php title 原始突厥语 amp oldid 75353655, 维基百科,wiki,书籍,书籍,图书馆,

文章

,阅读,下载,免费,免费下载,mp3,视频,mp4,3gp, jpg,jpeg,gif,png,图片,音乐,歌曲,电影,书籍,游戏,游戏。